Theo thống kê, trẻ sơ sinh bị tiêu chảy là nguyên nhân thứ 2 gây tử vong ở trẻ. Vậy nguyên nhân gây bệnh là gì và cách xử lý thế nào cho an toàn và kịp thời, phòng ngừa những biến chứng nguy hiểm là điều các bậc cha mẹ cần nắm vững.
Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy là nguyên nhân gây tử vong thứ 2 ở trẻ nhỏ
Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh là gì?
Ở mỗi trẻ sơ sinh, số lần đi ngoài là khác nhau, phụ thuộc vào việc đang bú mẹ, bú bình hoặc khả năng hấp thụ dưỡng chất của từng bé. Tuy vậy, các bác sĩ nhi khoa cho biết, vẫn có một quy chuẩn nhất định để nhận biết trẻ sơ sinh đi ngoài như thế nào là bình thường:
- Sau khi sinh từ 6 – 12h, bé sẽ đi ngoài phân su, không mùi và có màu xanh đậm. Tình trạng này sẽ kéo dàu từ 2 – 3 ngày.
- Với trẻ đang bú mẹ, mỗi ngày đi ngoài khoảng 5 – 6 lần. Phân mềm hoặc lỏng, có ít hạt trắng, màu vàng hoặc màu cam.
- Trẻ bú sữa công thức thì số lần đi ngoài ít hơn, khoảng 1 – 3 lần/ngày. Phân mềm, có màu sắc từ xanh xám, vàng hoặc nâu tùy từng loại sữa bé uống.
Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy hay còn gọi là ỉa chảy là tình trạng bé đi ngoài nhiều hơn bình thường, phân lỏng đến rất lỏng, thậm chí chỉ toàn nước khác hẳn mọi ngày. Mẹ có thể dựa vào các dấu hiệu sau để xác định bé có bị tiêu chảy hay không:
- Nhiều lần hơn bình thường của bé.
- Có bọt.
- Tóe nước.
- Thay đổi màu sắc.
- Có nhầy hoặc máu.
- Có mùi thối.
Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị tiêu chảy
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị ỉa chảy. Dưới đây là những nguyên nhân chính khiến trẻ dễ mắc phải tình trạng này:
Trẻ sơ sinh bị nhiễm trùng đường ruột
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây nên tình trạng tiêu chảy ở trẻ sơ sinh. Nguyên nhân gây nhiễm trùng đường ruột có thể do virus rotavirus, vi khuẩn salmonella hoặc đôi khi là ký sinh trùng như giardia. Khi bị nhiễm trùng đường ruột, trẻ sẽ bị đi ngoài phân lỏng hoặc nước kèm theo nôn mửa, đau dạ dày, sốt…
Nhiễm trùng đường ruột do virus, vi khuẩn hoặc kí sinh trùng
Dị ứng thực phẩm
Dị ứng protein có trong sữa công thức có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng tiêu chảy ở trẻ nhỏ. Bên cạnh đó, hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh vẫn còn non nớt nên rất nhạy cảm với sự thay đổi đột ngột trong chế độ dinh đưỡng của mẹ. Khi mẹ ăn quá nhiều đồ chiên, xào, nhiều dầu mỡ sẽ khiến trẻ bị đi ngoài. Bởi vậy, mẹ cần áp dụng một chế độ ăn uống lành mạnh trong suốt thời gian nuôi con bằng sữa mẹ.
Rối loạn tiêu hóa khiến trẻ sơ sinh bị tiêu chảy
Mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tức hại khuẩn lấn át lợi khuẩn là nguyên nhân phổ biến gây nên rối loạn tiêu hóa, dẫn đến tình trạng đi ngoài nhiều lần ở trẻ sơ sinh. Nguyên nhân có thể do dùng thuốc kháng sinh, vệ sinh không sạch sẽ hoặc do các bệnh lý như viêm họng, viêm amidan, viêm phổi…
Một số nguyên nhân khác
Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh có thể do một số nguyên nhân khác như: viêm đường hô hấp, viêm tai giữa, suy dinh dưỡng, tác dụng phụ của kháng sinh…
Hướng dẫn xử lý ỉa chảy ở trẻ sơ sinh
Tiêu chảy kéo dài ở trẻ sơ sinh (từ 1 – 2 ngày) có thể dẫn đến mất nước và chất điện giải rất nhanh. Điều này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ, đăc biệt là trẻ mới sinh. Bởi vậy khi phát hiện trẻ sơ sinh bị tiêu chảy, mẹ cần nhanh chóng đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất để được xác định nguyên nhân và có phương pháp xử lý phù hợp, kịp thời.
Bên cạnh đó, việc chăm sóc tại nhà cũng vô cùng quan trọng, giúp bé mau hồi phục sức khỏe:
Tích cực bù nước và chất điện giải
Với trẻ đang bú mẹ
Mẹ hãy cho bé bú nhiều hơn. Điều này sẽ giúp bé bù nước và chất dinh dưỡng bị mất đi trong thời gian bị tiêu chảy. Đặc biệt, trong sữa mẹ còn chứa rất nhiều lợi khuẩn và kháng thể tốt giúp tăng cường miễn dịch cho đường tiêu hóa.
Khi trẻ bị tiêu chảy, mẹ cần tích cực cho bé bú để bù nước
Với trẻ trên 6 tháng tuổi
- Oresol: Pha theo tỷ lệ hướng dẫn rồi cho trẻ uống
- Nước muối đường: 1 muỗng muối + 8 muỗng đường + 1 lít nước chín
- Nước gạo và cà rốt rang: Lấy 1 nhúm gạo và cà rốt rang rồi nấu nước, sau đó thêm chút muối giúp bù nước và cầm tiêu chảy rất nhanh
- Nước gạo lứt rang: Gạo lứt không vo đem rang vàng. Lấy 1 nắm nhỏ đun lấy nước cho trẻ uống
Xem thêm: 5 sai lầm nghiêm trọng của cha mẹ khi chữa tiêu chảy ở trẻ sơ sinh
Chế độ ăn uống cho trẻ bị tiêu chảy
- Tiếp tục cho trẻ bú mẹ
- Với trẻ đang ăn dặm, mẹ hạn chế cho bé ăn rau, nước ngọt và cam vắt. Thức ăn cho trẻ cần nấu chín, nhuyễn, chia thành nhiều bữa trong ngày.
- Bổ sung men vi sinh chứa bào tử lợi khuẩn, giúp lấy lại cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ giảm tiêu chảy ở trẻ nhỏ
Trong trường hợp trẻ sơ sinh bị tiêu chảy quá 3 ngày kèm theo các triệu chứng như nôn, ói nhiều, đau bụng, quấy khóc nhiều, sốt cao và có dấu hiệu mất nước, cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để được xử lý, tránh những rủi ro đáng tiếc do không được xử lý kịp thời.
